Szczepionki przeciwko COVID-19
UE jest odpowiedzialna za zapewnienie, aby bezpieczne i skuteczne szczepionki przeciwko COVID-19 dotarły do ogółu społeczeństwa w UE/EOG. Komisja Europejska zatwierdziła szczepionki przeciwko COVID-19, po dokonaniu oceny przez Europejską Agencję Leków (EMA) i po przeprowadzeniu konsultacji z państwami członkowskimi UE. Pierwsze szczepionki podano pod koniec 2020 r.
Jak działają szczepionki przeciwko COVID-19?
Szczepionki przeciwko COVID-19 zapobiegają chorobie koronawirusowej dzięki wywołaniu odpowiedzi immunologicznej.
Większość szczepionek przeciwko COVID-19 wywołuje taką odpowiedź immunologiczną na niewielkie fragmenty wirusa SARS-CoV-2. Jest to właśnie wirus wywołujący COVID-19.
Jeżeli osoba, która otrzymała szczepionkę przeciwko COVID-19 zostanie później zakażona wirusem, jej układ odpornościowy rozpozna ten wirus.
Ponieważ układ odpornościowy będzie już gotowy do zaatakowania wirusa, będzie mógł chronić daną osobę przed nim i przed chorobą koronawirusową.
Dalsze informacje o Jak działają szczepionki?
Opracowanie i dopuszczenie do obrotu szczepionek przeciwko COVID-19
Szczepionki przeciwko COVID-19 są opracowywane z zachowaniem tych samych wymogów prawnych w zakresie jakości, bezpieczeństwa stosowania i skuteczności jak wszystkie pozostałe szczepionki.
Podobnie jak w przypadku innych szczepionek skutki działania szczepionek przeciwko COVID-19 bada się najpierw w laboratorium (w tym na zwierzętach), a następnie w badaniach z udziałem ludzi (ochotników).
Europejska Agencja Leków (EMA) ocenia szczepionki przeciwko COVID-19 zachowując te same wysokie standardy jak w przypadku oceny pozostałych szczepionek przed ich dopuszczeniem do stosowania. Więcej informacji na stronie Zatwierdzanie szczepionek w Unii Europejskiej.
Szczepionki przeciwko COVID-19 różni od innych szczepionek znaczne przyspieszenie opracowania i dopuszczenia do obrotu ze względu na stan zagrożenia zdrowia publicznego wywoływany przez wirusa.
EMA ocenia starannie przygotowane wnioski firm opracowujących szczepionki przeciwko COVID-19 w możliwie najkrótszym czasie, podejmując przy tym odpowiednio uzasadnione decyzje. Dokonuje tego poprzez:
- zapewnienie wytycznych pomagających podmiotom opracowującym szczepionki przeciwko COVID-19 przygotować się do złożenia wniosku o dopuszczenie do obrotu;
- stosowanie procedur szybkiego przeglądu;
- ocenianie najważniejszych danych na temat szczepionek przeciwko COVID-19, gdy tylko się pojawią.
Monitorowanie bezpieczeństwa stosowania szczepionek przeciwko COVID-19
UE stale monitoruje bezpieczeństwo i skuteczność szczepionek przeciwko COVID-19.
EMA monitoruje działania niepożądane w odniesieniu do tych szczepionek, podobnie jak w przypadku wszystkich szczepionek.
Równocześnie Europejskie Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób (ECDC) intensywnie monitoruje skuteczność szczepionek przeciwko COVID-19.
Dzięki temu UE może szybko określić i ocenić nowe informacje na temat korzyści i bezpieczeństwa szczepionek przeciwko COVID-19. Umożliwi to jak najszybsze wykrywanie zagrożeń i zarządzanie nimi: zob. Monitorowanie bezpieczeństwa szczepionek oraz zgłaszanie działań niepożądanych.
Dodatkowe informacje
- Komisja Europejska:Koronawirus – reakcja UE
- ECDC: Pytania i odpowiedzi na temat szczepionek przeciwko COVID-19 w UE (EN)
- EMA:Leczenie i szczepionki w przypadku COVID-19 (EN)
- EMA: COVID-19 vaccines: key facts (Szczepionki przeciwko COVID-19: podstawowe fakty) (EN)
Szczepionki dopuszczone do stosowania w Unii Europejskiej
Bimervax
Szczepionka Bimervax zawiera białko wytwarzane w laboratorium, które składa się z części białka kolca (ang. spike) wirusa SARS-CoV-2 pochodzącego z wariantów alfa i beta wirusa.
Comirnaty (BioNTech/Pfizer)
Comirnaty zawiera cząsteczkę o nazwie informacyjny RNA (ang. messenger RNA, mRNA) z instrukcjami wytwarzania białka z SARS-CoV-2, wirusa wywołującego COVID-19. Szczepionka Comirnaty jest również dostępna w postaci dwóch szczepionek dostosowanych.
Jcovden (Janssen-Cilag)
Szczepionkę Jcovden opracowano z wykorzystaniem innego wirusa (z rodziny
adenowirusów), który został zmodyfikowany w taki sposób, aby zawierał gen produkujący białko
znajdowane na powierzchni SARS-CoV-2.
Nuvaxovid (Novavax)
Szczepionka Nuvaxovid zawiera wersję białka znajdującego się na powierzchni wirusa SARS-CoV-2 (białko szczytowe), które zostało wyprodukowane w laboratorium.
Spikevax (Moderna)
Spikevax zawiera cząsteczkę o nazwie informacyjny RNA (ang. messenger RNA, mRNA) z instrukcjami wytwarzania białka z SARS-CoV-2, wirusa wywołującego COVID-19. Spikevax nie zawiera samego wirusa i nie może wywoływać COVID-19. Szczepionka Spikevax jest również dostępna w postaci dwóch szczepionek dostosowanych.
Valneva (Valneva)
Szczepionka zawiera całe cząstki pierwotnego szczepu SARS-CoV-2 (wirusa wywołującego COVID-19), który został inaktywowany (zabity) i nie wywołuje choroby.
Vaxzevria (AstraZeneca)
Szczepionkę Vaxzevria opracowano z wykorzystaniem innego wirusa (z rodziny adenowirusów), który został zmodyfikowany w taki sposób, by zawierał gen produkujący białko z SARS-CoV-2.
VidPrevtyn Beta (Sanofi Pasteur)
Szczepionka VidPrevtyn Beta zawiera wersję białka znajdującego się na powierzchni wirusa SARS-CoV-2 (białka S, (ang. spike) – wirusa wywołującego COVID-19), która została wyprodukowana w laboratorium.
Powiązane artykuły
COVID-19
Najważniejsze fakty na temat COVID-19, objawów, powikłań, przewlekłego COVID-19, rozprzestrzeniania się i czynników ryzyka choroby.
Dane
Jak działają szczepionki białkowe przeciwko Covid-19? – infografika
Niniejsza infografika wyjaśnia, w jaki sposób szczepionki białkowe działają przeciw COVID-19.
Dane
Infografika – szczepionki wektorowe przeciwko COVID-19: jak działają
Ta infografika zawiera informacje na temat działania szczepionek wektorów wirusowych.
Dane
Infografika: Jak szczepionki mRNA chronią przed COVID-19
Ta infografika zawiera informacje na temat działania szczepionek mRNA.
Dane
Infografika — COVID-19: koordynacja UE zapewniająca bezpieczne i skuteczne szczepienie
W jaki sposób przyspiesza się procedury rejestracji szczepionek przeciwko COVID-19?