Tekenencefalitis (TBE)
Wat is TBE?
Tekenencefalitis (TBE) is een virusinfectieziekte bij de mens waarbij het centrale zenuwstelsel wordt aangetast. De ziekte komt in grote delen van Europa en Azië voor. Het virus wordt overgedragen door een beet van besmette teken, die vaak in bosgebieden worden aangetroffen. In de EU/EER worden gemiddeld meer dan 3 000 gevallen van TBE per jaar gemeld.
Wat zijn de symptomen van TBE?
TBE verloopt meestal in twee fasen In de eerste fase doen zich symptomen voor als:
- koorts
- vermoeidheid
- hoofdpijn
- spierpijn
- misselijkheid.
De tweede fase kan de ziekte het neurologische systeem treffen met symptomen van meningitis (ontsteking van de vliezen rond de hersenen en het ruggenmerg) en/of van encefalitis (ontsteking van de hersenen).
Wat zijn mogelijke complicaties van TBE?
TBE kan ontsteking van de hersenen (encefalitis) en van de vliezen rond de hersenen en het ruggenmerg (meningitis) veroorzaken. Dit kan leiden tot verschillende neurologische complicaties zoals:
- geheugenverlies, concentratiestoornissen en algemene cognitieve problemen
- spierzwakte, beven, verminderde coördinatie en onwillekeurige bewegingen
- gevoelloosheid en tintelingen.
In sommige gevallen ondervinden personen na een TBE-infectie soms aanhoudende symptomen en langdurige gevolgen, zoals:
- chronische vermoeidheid
- aanhoudende cognitieve moeilijkheden
- verminderde motorische functies
- andere neurologische symptomen.
Hoe kun je TBE krijgen?
TBE wordt voornamelijk verspreid door de beet van besmette teken die drager zijn van het TBE-virus. Het virus kan door verschillende soorten teken worden overgedragen. Teken raken besmet met het TBE-virus doordat ze bloed zuigen bij besmette dieren. Na besmetting kan de teek het virus op de mens overdragen na zich te hebben vastgebeten in de huid. Het virus wordt zeer snel overgedragen, zodat teken zo snel mogelijk met een pincet moeten worden verwijderd.
Teken komen veelvuldig voor in bossen en hoog gras waar zij met mensen in contact kunnen komen. TBE kan niet rechtstreeks van mens tot mens worden overgedragen.
Wie loopt risico op TBE?
In gebieden waar TBE veel voorkomt, lopen mensen die recreatieve of beroepsmatige buitenactiviteiten uitoefenen zoals jagen, vissen, kamperen, paddenstoelen en bessen verzamelen, bosbouw, oriëntatielopen en landbouw potentieel het risico op infectie door contact met besmette teken.
Er zijn aanwijzingen dat mensen die ongepasteuriseerde zuivelproducten consumeren eveneens een risico op TBE lopen, aangezien er gevallen zijn waargenomen bij mensen die rauwe melk hebben geconsumeerd van geiten die grazen in gebieden waar het TBE-virus voorkomt.
Hoe kan TBE worden voorkomen?
Vaccinatie is een van de meest doeltreffende manieren om TBE te voorkomen.
Daarnaast kan het risico op besmetting met het TBE-virus worden verminderd door tekenbeten met verschillende maatregelen te vermijden:
- gebruik van tekenwerende middelen.
- het dragen van kleding met lange mouwen en lange broeken
- controleren van het lichaam op teken na buitenactiviteiten en zo spoedig mogelijk verwijderen van teken met pincetten
Hoe wordt TBE behandeld?
Er is geen specifieke therapie voor TBE. De behandeling is gericht op symptoombestrijding. Patiënten die meningitis, encefalitis of meningomyelitis krijgen, moeten worden opgenomen in het ziekenhuis en hebben ondersteunende zorg nodig, bijvoorbeeld in de vorm van beademing, vochttoediening of het tegengaan van de zwelling in de hersenen.
Let op: De informatie in dit informatieblad is bedoeld als algemene informatie en mag niet worden gebruikt ter vervanging van de individuele deskundigheid en het oordeel van een professionele zorgverlener.