Εγκεφαλίτιδα από κρότωνες
Τι είναι η εγκεφαλίτιδα από κρότωνες;
Η εγκεφαλίτιδα από κρότωνες (ή κροτωνογενής εγκεφαλίτιδα) είναι μια ανθρώπινη, ιογενής λοιμώδης νόσος που προσβάλλει το κεντρικό νευρικό σύστημα και εκδηλώνεται σε πολλά τμήματα της Ευρώπης και της Ασίας. Ο ιός μεταδίδεται με τσίμπημα από μολυσμένους κρότωνες (τσιμπούρια), οι οποίοι συχνά εμφανίζονται σε δασικούς οικοτόπους. Στην ΕΕ / στον ΕΟΧ αναφέρονται κατά μέσο όρο πάνω από 3 000 κρούσματα εγκεφαλίτιδας από κρότωνες ετησίως.
Ποια είναι τα συμπτώματα της εγκεφαλίτιδας από κρότωνες;
Η εγκεφαλίτιδα από κρότωνες εκδηλώνεται συχνότερα ως διφασική νόσος. Η πρώτη φάση συνδέεται με συμπτώματα όπως:
- πυρετός
- κόπωση
- πονοκέφαλος
- μυϊκός πόνος
- ναυτία.
Κατά τη δεύτερη φάση, η νόσος προσβάλλει το νευρικό σύστημα με συμπτώματα μηνιγγίτιδας (φλεγμονή των μεμβρανωδών περιβλημάτων του εγκεφάλου και του νωτιαίου μυελού) και/ή εγκεφαλίτιδας (φλεγμονή του εγκεφάλου).
Ποιες είναι οι επιπλοκές της εγκεφαλίτιδας από κρότωνες;
Η εγκεφαλίτιδα από κρότωνες μπορεί να προκαλέσει φλεγμονή του εγκεφάλου (εγκεφαλίτιδα) και των μεμβρανών που περιβάλλουν τον εγκέφαλο και τον νωτιαίο μυελό (μηνιγγίτιδα). Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε διάφορες νευρολογικές επιπλοκές όπως:
- δυσκολίες όσον αφορά τη μνήμη, τη συγκέντρωση και τη συνολική γνωστική λειτουργία
- μυϊκή αδυναμία, τρόμο, μειωμένη ικανότητα συντονισμού και ακούσιες κινήσεις
- αίσθημα μουδιάσματος και μυρμηγκιάσματος.
Σε ορισμένες περιπτώσεις, τα άτομα που έχουν προσβληθεί με εγκεφαλίτιδα από κρότωνες μπορεί να συνεχίσουν να εμφανίζουν επίμονα συμπτώματα και μακροχρόνιες επιπτώσεις της νόσου. Μεταξύ άλλων:
- χρόνια κόπωση
- παρατεινόμενες γνωστικές δυσκολίες
- έκπτωση της κινητικής λειτουργίας
- άλλα νευρολογικά συμπτώματα.
Πώς μεταδίδεται η εγκεφαλίτιδα από κρότωνες;
Η εγκεφαλίτιδα από κρότωνες μεταδίδεται κυρίως με τσίμπημα από μολυσμένους κρότωνες που είναι φορείς του ιού της νόσου. Ο ιός μπορεί να μεταφερθεί από διάφορα είδη κροτώνων. Οι κρότωνες μολύνονται με τον ιό όταν τρέφονται με μολυσμένα ζώα. Μόλις μολυνθεί, ο κρότωνας μπορεί να μεταδώσει τον ιό στον άνθρωπο αφού προσκολληθεί στο δέρμα. Ο ιός μεταδίδεται πολύ γρήγορα, συνεπώς οι κρότωνες θα πρέπει να αφαιρούνται το συντομότερο δυνατό με τσιμπιδάκι.
Αυτοί οι κρότωνες απαντώνται συνήθως σε δασώδεις ή χλοώδεις περιοχές όπου μπορούν να έρθουν σε επαφή με ανθρώπους. Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι η εγκεφαλίτιδα από κρότωνες δεν μπορεί να μεταδοθεί άμεσα από άτομο σε άτομο.
Ποιος κινδυνεύει από την εγκεφαλίτιδα από κρότωνες;
Σε περιοχές όπου η εγκεφαλίτιδα από κρότωνες είναι κοινή νόσος, τα άτομα που επιδίδονται σε ψυχαγωγικές ή επαγγελματικές υπαίθριες δραστηριότητες, όπως κυνήγι, αλιεία, κατασκήνωση, συλλογή μανιταριών και μούρων, δασοκομία, αγώνισμα προσανατολισμού (orienteering) και γεωργικές δραστηριότητες, διατρέχουν δυνητικά κίνδυνο λοίμωξης μετά από επαφή με μολυσμένους κρότωνες.
Υπάρχουν στοιχεία που αποδεικνύουν ότι τα άτομα που καταναλώνουν μη παστεριωμένα γαλακτοκομικά προϊόντα ενδέχεται επίσης να διατρέχουν κίνδυνο λοίμωξης από την εγκεφαλίτιδα από κρότωνες, καθώς έχουν καταγραφεί περιστατικά σε άτομα που έχουν καταναλώσει νωπό κατσικίσιο γάλα και ζουν σε περιοχές όπου ενδημεί ο ιός της εγκεφαλίτιδας από κρότωνες.
Πώς μπορεί να προληφθεί η λοίμωξη από την εγκεφαλίτιδα από κρότωνες;
Ο εμβολιασμός είναι ένα από τα πιο αποτελεσματικά μέσα πρόληψης της λοίμωξης από την εγκεφαλίτιδα από κρότωνες.
Επιπλέον, ο κίνδυνος λοίμωξης από τον ιό της εγκεφαλίτιδας από κρότωνες μπορεί να περιοριστεί με αποφυγή των τσιμπημάτων από κρότωνες με διάφορους τρόπους:
- με τη χρήση εντομοαπωθητικών
- με ρουχισμό με μακριά μανίκια και με μακριά παντελόνια
- με έλεγχο του σώματος για κρότωνες μετά από υπαίθριες δραστηριότητες και αφαίρεσή τους με τσιμπιδάκι το συντομότερο δυνατό
Πώς θεραπεύεται η εγκεφαλίτιδα από κρότωνες;
Δεν υπάρχει συγκεκριμένος τρόπος θεραπείας της εγκεφαλίτιδας από κρότωνες. Η θεραπεία είναι υποστηρικτική. Εάν ένα άτομο αναπτύξει μηνιγγίτιδα, εγκεφαλίτιδα ή μηνιγγομυελίτιδα, θα χρειαστεί νοσηλεία και υποστηρικτική θεραπεία, π.χ. αναπνευστική υποστήριξη, ενυδάτωση ή μείωση του οιδήματος στον εγκέφαλο.
Σημείωση: Οι πληροφορίες που περιέχονται στο παρόν ενημερωτικό δελτίο προορίζονται για τη γενική ενημέρωση του κοινού και δεν πρέπει να υποκαθιστούν την εξειδικευμένη γνώση και κρίση των επαγγελματιών του τομέα της υγείας.