Feiten over vaccins
Vaccinaties worden wereldwijd toegepast als een zeer doeltreffend middel om mensen te beschermen tegen infectieziekten. Ze helpen ook om verspreiding van ziekten binnen een gemeenschap te voorkomen. De werking van vaccins berust op het beginsel dat ze het immuunsysteem (het natuurlijke afweersysteem van het lichaam) ‘leren’ zich tegen specifieke ziekten te verdedigen. Vaccins zijn vooral gericht op de bestrijding van ziekten die worden veroorzaakt door virussen of bacteriën.
Het allereerste vaccin werd in de 18e eeuw ontwikkeld in het Verenigd Koninkrijk. Het betrof een vaccin tegen pokken, een dodelijke ziekte. Dankzij vaccinatie zijn pokken bij de mens inmiddels wereldwijd uitgeroeid. Het laatste bekende natuurlijk voorkomende geval van pokken deed zich in 1977 in Somalië voor.
Vandaag de dag bestaan er vaccins tegen een groot aantal ziekten. Er wordt onderzoek gedaan om vaccins te ontwikkelen tegen nog meer ziekten. Nog niet zo lang geleden is er een vaccin ontwikkeld tegen de virusziekte Ebola en er wordt onderzoek gedaan naar vaccins ter bescherming tegen het humaan immunodeficiëntie-virus (hiv).
Veiligheid, kwaliteit en normen
Voordat een nieuw vaccin kan worden gebruikt, wordt het aan strenge tests onderworpen. Het vaccin kan alleen worden goedgekeurd voor gebruik in de Europese Unie (EU) en de Europese Economische Ruimte (EER) na een wetenschappelijke evaluatie van de resultaten van deze tests die ertoe dient de kwaliteit, veiligheid en doeltreffendheid ervan te waarborgen.
Deze evaluatie moet aantonen dat de voordelen die een vaccin biedt voor de bescherming van mensen tegen ziekten veel groter zijn dan enig risico dat zich eventueel zou kunnen voordoen. De wetenschappelijke deskundigen die vaccins evalueren, kijken altijd heel zorgvuldig naar de voordelen en eventuele risico's, met name omdat vaccins aan gezonde mensen worden toegediend.
Alleen dan, na goedkeuring, kan een vaccin worden geproduceerd, op de markt gebracht en gebruikt om mensen te beschermen. Een vaccin wordt voortdurend gecontroleerd om ervoor te zorgen dat het veilig en doeltreffend blijft.
Zoals bij elk geneesmiddel kunnen sommige mensen bijwerkingen ondervinden van een vaccin, maar deze zijn meestal mild en van korte duur. Het kan gaan om een lichte temperatuursverhoging dan wel pijn of roodheid op de injectieplaats. Ernstige bijwerkingen komen zeer zelden voor.
Voordelen van vaccinatie
Vaccins voorkomen ziekten die ernstige gezondheidsproblemen en invaliditeit kunnen veroorzaken of zelfs dodelijk kunnen zijn. Veel ziekten zijn nu zeldzaam dankzij vaccinatie.
Goedkeuring van vaccins in de Europese Unie
Informatie over goedkeuren, testen en wetenschappelijke beoordeling van vaccins door de autoriteiten om toe te zien op de kwaliteit, werkzaamheid en veiligheid.
Bewaking van de vaccinveiligheid en melden van bijwerkingen
Nadat vaccins zijn goedgekeurd, houden de EU en de nationale instanties voortdurend toezicht op bijwerkingen bij mensen aan wie het vaccin is toegediend.
Effectiviteit van vaccins
Goedgekeurde vaccins zijn werkzaam bij het voorkomen van ziekten, ernstige symptomen en het verminderen van de overdracht.
Hoe werken vaccins?
Lees hoe vaccins mensen beschermen door een immuunrespons op gang te brengen.
Besluitvorming over vaccingebruik in de verschillende Europese landen
Lees hoe Europese landen beslissen welke vaccins deel zullen uitmaken van hun nationale vaccinatieprogramma’s.