Papalómaivíreas Daonna (HPV)

Bileog eolais

Cad is HPV ann?

Galar tógálach is ea Papalómaivíreas Daonna (HPV) atá gnéas-tharchurtha den chuid is mó le teagmháil dhíreach le duine ionfhabhtaithe. Is é an t-ionfhabhtú gnéas-tarchurtha is coitianta ar domhan.

Tá breis agus 100 cineál víreas HPV ann. Féadann timpeall 40 acu na baill ghiniúna a ionfhabhtú. D’fhéadfadh 14 chineál HPV, iad rúnaicmithe mar ‘ardriosca’, a bheith ina gcúis le hailse, amhail ailse cheirbheacs i mná. Is í ailse cheirbheacs (ailse i mbéal na broinne) an ailse is coitianta tar éis ailse chíche ag mná in aois 15-44 bliain san Eoraip (1). D’fhéadfadh na cineálacha ‘ardriosca’ HPV a bheith ina gcúis le hailse tóna agus ailse na mball giniúna, agus roinnt ailsí sa cheann agus sa mhuineál, i bhfir agus mná araon. D’fhéadfadh na cineálacha ‘íosriosca’ HPV a bheith ina gcúis le faithní na mball giniúna agus tóna.

Tá an físeán seo ar fáil in 24 teanga AE. Cas air na fotheidil i do theanga féin.
symptoms smaller illustration

Cad iad siomptóim HPV?

Den chuid is mó, imíonn ionfhabhtú HPV leis féin gan aon siomptóim nó fadhbanna follasacha. Uaireanta d’fhéadfadh ionfhabhtú HPV leanúint ar aghaidh, áfach, agus a bheith ina chúis le cuid de na haimhréidheanna atá liostaithe thíos.

Cad iad aimhréidheanna HPV?

Mura n-imíonn HPV d’fhéadfadh sé bheith ina chúis le:

  • ailse cheirbheacs nó cineálacha eile ailse (e.g. na pite, na faighne, bun na tóna, agus roinnt ailsí an chinn agus an mhuiníl)
  • faithní na mball giniúna agus tóna
couple illustration

Conas a scaiptear HPV?

Tarchuirtear HPV trí theagmháil dhíreach, gnéasach den chuid is mó, le duine ar a bhfuil an víreas.

Cé atá i mbaol ar HPV?

Tá an baol ar HPV ar dhuine ar bith atá gníomhach go gnéasach.

process of vaccination illustration

Conas HPV a chosc?

D’fhéadfadh vacsaíniú cailíní agus buachaillí ionfhabhtuithe HPV a chosc chomh maith le galair a bhaineann le HPV i bhfir agus mná araon, lena n-áirítear faithní na mball giniúna agus tóna, ailse cheirbheacs agus ailsí eile is cúis le HPV. Déantar gnáthvacsaíniú in aghaidh HPV ag aois idir 9 agus 14 bliana, de réir an sceidil náisiúnta vacsaínithe.

Níl coiscíní 100% éifeachtach chun tarchur an víris a chosc. D’fhéadfadh HPV an craiceann thart ar an gcoiscín nach bhfuil cosanta a ionfhabhtú.

Conas a chóireáiltear HPV?

Níl aon chóireáil don víreas é féin, ach d’fhéadfadh na fadhbanna sláinte is cúis le HPV a chóireáil i mbealaí éagsúla. D’fhéadfadh faithní na mball giniúna a chóireáil le cógas nó obráid. Ba cheart dul i gcomhairle le soláthraí cúraim sláinte maidir leis na roghanna cóireála áirithe.

D’fhéadfadh ailse cheirbheacs agus fíochán sa cheirbheacs a mheastar a bheith réamhailseach a shainaithint go luath le scagthástáil le haghaidh ailse cheirbheacs agus í a chóireáil. Cuirtear é sin ar fáil do mhná de réir moltaí náisiúnta. Is fearr ailsí eile HPV a chóireáil agus iad diagnóisithe agus cóireáilte go luath, ach níl aon chláir scagthástála ar leith ann lena n-aghaidh.

--------------------------------------------------------------------

Tagairt:

(1) GLOBOCAN - International Agency for Research on Cancer – IARC: https://gco.iarc.fr/today/home

Nóta: Is chun críocha faisnéis ghinearálta an fhaisnéis atá sa bhileog eolais seo agus níor chóir úsáid a bhaint aisti in ionad saineolas aonair agus tuairim gairmí cúraim sláinte.

Tuilleadh bileog eolais

An Bhruitíneach

Fíricí tábhachtacha maidir le bruitíneach, siomptóim, deacrachtaí, fachtóirí riosca, conas a scaiptear í, conas í a chosc agus a chóireáil

An fliú

Fíricí tábhachtacha maidir leis an bhfliú, siomptóim, dul in aimhréidh, tosca riosca, conas a scaiptear é agus conas é a chosc agus conas cóireáil a chur ina aghaidh.

An triuch

Fíricí tábhachtacha maidir le triuch, siomptóim, deacrachtaí, fachtóirí riosca, conas a scaiptear é, conas é a chosc agus a chóireáil.

Page last updated 13 Már 2020